| Archtitect: | C.F. Bögenholtz |
| Oorspronkelijk: | Ev. Luthers |
| Ingebruikname: | 1897 |
| Aantal zitplaatsen: | 100 |
| Orgel: | Leeflang (1981) |
| Adres: | Prof. Röntgenstraat |
| Monument: | Gemeentelijk |
| Website: | www.luthersekerkapeldoorn.nl |
De Evangelisch Lutherse gemeente van Apeldoorn vormt een kleine, actieve gemeenschap in de Luherse traditie. Reformator Martin Luther was een dwarse Augustijner monnik die enerzijds in alle opzichten kind was van zijn tijd en tegelijk zijn tijd ver vooruit. Zijn inzichten waren briljant, zijn Bijbelvertaling baanbrekend en zijn bijdrage aan de vorming van de Duitse taal ongeëvenaard.
De hervormde en gereformeerde kerkgemeenschappen zitten daarentegen meer op de lijn van Calvijn. Een en ander heeft tot gevolg, dat b.v. in de liturgie er verschillen zijn tussen de calvinistische en lutherse kerken, hoewel men in de loop van de tijd steeds meer naar elkaar toe gegroeid is.
In 1896 werd de Afdeling Apeldoorn van het “Nederlandsch Luthers Genootschap” opgericht. Langzamerhand nam het aantal leden van deze afdeling toe, vooral door de arbeid van ds. C.F. Stellwag. De diensten werden voorlopig gehouden in een gebouw aan de Paslaan.
In eerste instantie behoorde de gemeente bij de Lutherse gemeente van Deventer, later die van Dieren. In 1930 werd de Lutherse gemeente van Apeldoorn zelfstandig (in combinatie met de gemeente in Dieren).
De kerk werd gebouwd in 1896/97 naar ontwerp van architect C.F. Bögenholtz. Het is een zaalkerk, voorzien van een slanke toren met tentdak. Aannemer J.W. Wassink te Apeldoorn heeft het gebouw gebouwd. De kerk werd op 19 april 1897 officieel in gebruik genomen.
Het totale interieur is zeer sober en alleen het fraaie orgelfront en de hoge gebrandschilderde ramen geven enige kleur aan het interieur. In deze ramen, maar ook elders binnen als buiten, vindt men de Lutherse symbolen verwerkt. Zo prijkt op de kerktoren – 24 meter hoog – een prachtige witte zwaan.
In 1925 en midden jaren ’60 vonden restauraties plaats in 2010 werd nog een “restyling” uitgevoerd.
Tegen de toren is in 1981 een orgel aangebracht op een balkon dat het oorspronkelijke orgel vervangt. Achter het kerkgebouw staat rechts een kosterswoning die in 1923 door architect J.A. Heuvelink is vergroot met één verdieping en een zolder onder een zadeldak. Links van de woning is een verenigingsgebouw “de Lutherzaal” in 1929 geplaatst ook naar ontwerp van architect Heuvelink.
De zgn. hofstoelen herinneren aan het feit dat zowel Koningin Emma als Prins Hendrik hier ter kerke gingen. Koningin Wilhelmina heeft een tijd lang twee banken gehuurd omdat haar man Prins Hendrik luthers was.
Het verzet, wegvoering en dood van ds. P.H. Borgers en kerkrentmeester A Koot tijdens de 2e Wereldoorlog worden herdacht met een plaquette die aan de voorkant van de kerk is bevestigd.
Predikanten
Ds. C.Th. Scharten (1912-1932)
Ds. P.H. Borgers (1935-1945)
Ds. W.F. Jense (1945-1946)
Dr. G. Fafié (1946-1950)
Ds. G.J. Duyvendak (1951-1956)
Ds. K. v.d. Braak (1957-1964)
Ds. J.J. Bik (1964-1966)
Ds. A. Burghoorn (1968-1976)
Ds. A. Jense (1977-1988)
Dr. A.H. Wöhle (1988-1993)
Ds. W.F. Stoel (1993-1999)
Ds. P. Oussoren (2005-2017)
Mw. ds. L. Vos (consulent) uit Zutphen (2017-)
Dhr. R. Bloemendal (past. medew.)
