Rond de eeuwwisseling 1899/1900 waren bijna alle inwoners van Apeldoorn bij een kerk betrokken. De hervormde gemeente had de meeste leden (ruim 76%), daarna volgden de rooms-katholieken (bijna 12%) en de gereformeerden (bijna 8%). Predikanten en andere geestelijk leiders speelden een grote rol in het maatschappelijk leven: zij waren b.v. ook actief in het besturen van christelijke verenigingen en maatschappelijke organen.
In 1900 waren er twee hervormde predikanten. De groei van Apeldoorn maakte een derde hervormde predikant noodzakelijk. Een groei die we ook zien bij de gereformeerde kerk.
Zo deden in het jaar 1913 250 gemeenteleden belijdenis van het geloof.
Tot medio 1915 had de Hervormde kerk aan de Loolaan geen naam. Dat was ook niet nodig omdat de Hervormde Gemeente geen tweede gebouw had, dat de naam “kerk” verdiende.
De andere plaatsen waar, volgens het predikbeurtenblad uit die tijd, bijeenkomsten waren, waren gebouwtjes in resp. de Beemte, het Woudhuis en de Eendracht. Met de komst van de tweede Hervormde kerk aan de Arnhemseweg echter moest de kerk aan de Loolaan een naam krijgen.
Op voorstel van het ministerie (d.w.z. de predikanten) besloot de kerkenraad in 1915 de kerk aan de Loolaan Groote Kerk te noemen.
Als gevolg daarvan werd de 2e hervormde kerk aan de Arnhemseweg Nieuwe Kerk genoemd.
In 1952 werden, in overeenstemming met de (nieuwe) hervormde kerkorde van 1951 de wijken in Apeldoorn omgezet in wijkgemeenten met ieder een eigen kerkenraad. Tot de Grote Kerk behoorden vanaf die tijd de wijkgemeenten Het Loo en Centrum-Oost..
De Grote Kerk bleef ook later een centrale rol spelen in hervormd Apeldoorn.
Het aantal leden van de hervormde gemeente steeg van ca. 10.000 in 1892 naar ca. 50.000 in 1970 en het aantal hervormde kerkgebouwen steeg in dezelfde periode van 1 naar 11; het aantal predikantsplaatsen van 2 naar 12.
Sinds 1900 kwamen de volgende hervormde kerken erbij in Apeldoorn:
- Kapel Hoog Soeren (1904)
- Johanneskerk (1915)
- Julianakerk (1928)
- Hervormde Kapel aan de Asselsestraat (1934, latere naam: Goede Herderkerk)
- Wilhelminakerk (1937)
- Pauluskerk (1951)
- Pniëlkerk (1958)
- Sion (1963)
- Opstandingskerk (1966)
- Open Huis (1970/1980)
- Eben-Haëzerkerk (1995)
Situatie ca. 1945
In 1945 behoorden de volgende kerkgebouwen tot de Hervormde Gemeente: Grote Kerk, Nieuwe Kerk (latere naam: Johanneskerk), Julianakerk, Hervormde Kapel Asselsestraat (latere naam: Goede Herderkerk), Wilhelminakerk en de Kapel te Hoog Soeren.
Ook werden er diensten gehouden in het lokaal Pniël in Wiesel en het lokaal Licht en Leven aan de Oude Beekbergerweg. In het winterseizoen werden ook nog diensten of bijbellezingen gehouden in het lokaal Eben-Haëzer aan de Brinklaan, het lokaal Rehoboth aan de Sumatralaan, het wijkgebouw Bethel aan de 1e Koningsdwarsstraat en het wijkgebouw aan de Woudhuizerweg. Voor de kinderkerk werd ook gebruik gemaakt van het gebouw Elim aan de Rosariumstraat.
Het kerkbezoek groeide in die tijd sterk, mede onder invloed van de oorlogsperiode. Ook het kinder- en jeugd- en verenigingswerk groeide en bloeide. Ook waren er steeds meer catechisanten. Ook de vele zondagsscholen in Apeldoorn werden goed bezocht.
Door de sterke groei moesten er nieuwe kerken bijkomen. Gelukkig was ook de financiële situatie over het algemeen goed. De volgende hervormde kerkgebouwen kwamen er vanaf 1945 bij: Pauluskerk, Pniëlkerk, Sion, Opstandingskerk en Open Huis.
Situatie ca. 1960 en SOW-proces
In 1960 waren er 10 hervormde wijkgemeenten (zie ook de pagina “Varia”).
De bevolkingsgroei was in die tijd zeer groot en het kerkbezoek nam ook behoorlijk toe.
In de jaren 1970 begon ook binnen de hervormde en de gereformeerde kerken het Samen-op-weg proces steeds meer vorm te krijgen. Dit werd ook veroorzaakt door een afname van het kerkbezoek.
Gevolg hiervan was dat, met name in nieuwe wijken, de stichting van nieuwe kerken steeds meer gezamenlijk (hervormd/gereformeerd) plaats vond. Daardoor ontstonden:
– in de nieuwe wijk De Maten De Drie Ranken (samen met de RK Emmanuelparochie)
– in Zevenhuizen: Kruispunt
– in Apeldoorn-Zuid De Hofstad
PKN
In 2010 verenigden de plaatselijke Hervormde Gemeente, de Gereformeerde Kerk en de Lutherse kerk zich tot Protestantse Gemeente Apeldoorn.